Specjaliści radzą, aby nie podsuwać dziecku smoczka w pierwszych dwóch tygodniach życia oraz nie używać go, gdy maluch ukończy szósty miesiąc życia. Wtedy może rozpocząć się już wyrzynanie pierwszych, przednich zębów. Trzeba w tym okresie zacząć dziecko odzwyczajać od smoczka, bo jego dłuższe używanie może mieć podobnie nieprzyjemne konsekwencje dla zgryzu jak ssanie palców. Nie tylko krótkie, ale także rzadsze stosowanie smoczka pozwala uniknąć wad zgryzu, który w większości przypadków samoistnie reguluje się, bez potrzeby ingerencji ortodontycznej. Lekarze absolutnie odradzają ssanie smoczka po 18. miesiącu życia. Zbyt długie jego podawanie może być przyczyną m. in. tyłogryzu lub zwężenia szczęk. Lista potencjalnych problemów jest oczywiście o wiele dłuższa. Im dziecko jest bardziej samodzielne, tym trudniej też zachować odpowiednią higienę – maluch, który spędza więcej czasu poza łóżeczkiem i wózkiem może odkładać smoczek na brudne powierzchnie i brać go ponownie do ust lub dzielić się nim z innymi dziećmi.
Jeśli chcemy podawać naszemu dziecku smoczek, pamiętajmy, aby zrobić to dopiero wtedy, gdy dziecko umie już prawidłowo ssać pierś. W przypadku odżywania noworodka, a następnie niemowlaka butelką, upewnijmy się, że nasza pociecha, także opanowała tę sztukę. Używania smoczka jako sposób na uspokojenie noworodka może skutecznie zakłócić odruch ssania, a tym samym utrudnić naukę odżywania się mlekiem matki. Podawanie dziecku smoczka, aby przestało płakać, zaburza też sygnalizowanie uczucia głodu. To często właśnie płacz jest komunikatem, że nadeszła pora karmienia.
Dziecko nie powinno całymi godzinami mieć smoczka w buzi. Należy ograniczać sesje ssania smoczka do minimum, np. do zmniejszenia płaczliwości niemowlaka i pomocy w zasypianiu. W tym ostatnim przypadku warto zawsze wyjmować dziecko smoczek, gdy już śpi. To dobry nawyk, który okaże się pomocny, gdy dziecko ma katar. Smoczek może utrudnić oddychanie przez usta, a przez to okazać się nieskutecznym nie tylko przy usypianiu malucha, ale nawet powodować wybudzanie.
Wybiegając w przyszłość niemowlaka, zbyt długie i intensywne stosowania smoczka, może skutkować w późniejszym okresie ssaniem palca lub przedmiotów go zastępujących. Nawyk ten może mieć wpływ na rozwój emocjonalny dziecka, bowiem wiele nawyków wyniesionych z okresu niemowlęctwa utrzymuje się czasem do wieku przedszkolnego.
Ssanie palców u rąk lub nawet stóp jest normlaną oznaką rozwoju i poznawania swojego ciała przez dziecko. Warto jednak zachować czujność, gdyż może być także reakcją na stres. Utrwalenie nawyku ssania, jako lekarstwa na trudne sytuacje, może prowadzić do zaburzeń w rozwoju emocjonalnym. Starajmy się być blisko dziecka zawsze, gdy jest w sytuacji trudnej dla niego. Smoczek może być znakomitym zastępstwem dla palca, ponieważ znaczenie łatwiej oduczyć dziecko jego ssania. Jednak i w tym przypadku, smoczek nie powinien być zbyt długo obecny w codziennym życiu dziecka. Nie smarujmy dziecku palców w żadnym przypadku substancjami, które mają go zniechęcić do ssania palców. To działanie rzadko skuteczne i powierzchowne. Zadbajmy o bliskość emocjonalną lub poszukajmy porady u specjalisty.
Zaletą smoczka jest fakt, że daje on poczucie bezpieczeństwa i komfortu. Specjaliści dzielą ssanie u niemowlaka na dwa typy: ssanie odżywcze i nieodżywcze. To drugie ma ogromny wpływ na rozwój emocjonalny dziecka, które jest równie istotne jak jego rozwój fizjologiczny. Pamiętajmy jednak o dwóch rzeczach: smoczek nie powinien zastępować bliskości fizycznej z rodzicem oraz powinien być starannie dobrany. Stosujmy go tylko w sytuacjach awaryjnych, zwłaszcza szczególnie trudnych emocjonalnie.
Przy wyborze smoczka zwracajmy uwagę na materiał z jakiego jest wykonany (kauczukowy lub silikonowy), na jego kształt (autonomiczny lub ortodontyczny) a także rozmiar oraz kształt osłonki. Każdy z tych elementów może zachęcić lub zniechęcić dziecko do ssania. Jeśli zależy nam tym, by dziecko używało smoczka, nie bójmy się rozsądnie testować modele dostępne do rynku. Zwracajmy uwagę, aby zakupione produktu posiadały wymagane atesty bezpieczeństwa.
Dbajmy o higienę smoczka. Na rynku dostępne są urządzenia do sterylizacji smoczka, można go też wyparzyć, lecz wcześniej upewnijmy się koniecznie, czy producent dopuszcza taką możliwość. Smoczek wymieniajmy, zawsze gdy zauważymy oznaki zużycia lub zniszczenia.
Nie maczajmy smoczka w napojach ani lekach! Nie oblizujmy go także przed podaniem dziecko. Jak dowodzą badania próchnicza jest chorobą zakaźną i w prosty sposób może przedostać się z jamy ustnej rodzica do dziecka.
Smoczek jest przydatny w codziennym życiu malucha. Ale zwracajmy uwagę, aby stosować go prawidłowo i nie za długo. Masz pytania na temat stosowania lub wyboru smoczka? Porozmawiaj z położną iKid.
